سرمشق خط ثلث شعر “نیست بر لوحِ دلم جز الفِ قامتِ دوست” حافظ سیاه مشقی از پرویز نجف پور
فاش می‌گویم و از گفتهٔ خود دلشادم
بندهٔ عشقم و از هر دو جهان آزادم
طایرِ گلشنِ قدسم چه دهم شرحِ فراق؟
که در این دامگَهِ حادثه چون افتادم
من مَلَک بودم و فردوسِ بَرین جایَم بود
آدم آورد در این دیرِ خراب آبادم
سایهٔ طوبی و دلجوییِ حور و لبِ حوض
به هوایِ سرِ کویِ تو بِرَفت از یادم
نیست بر لوحِ دلم جز الفِ قامتِ دوست
چه کُنَم؟ حرفِ دِگَر یاد نداد استادم
کوکبِ بختِ مرا هیچ مُنَجِّم نَشِناخت
یا رب از مادرِ گیتی به چه طالع زادم؟
تا شدم حلقه به گوشِ درِ میخانهٔ عشق
هر دَم آید غمی از نو به مبارکبادم
می‌خورد خونِ دلم مردمک دیده، سزاست
که چرا دل به جگرگوشهٔ مردم دادم
پاک کن چهرهٔ حافظ به سرِ زلف ز اشک
ور نه این سیلِ دَمادَم بِبَرَد بنیادم
خط ثلث چیست؟
خط ثلث یک نوع از خط نستعلیق است که در ایران و کشورهای فارسی‌زبان مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این خط به خصوص برای نوشتن متون قرآنی، شعر، نامه‌ها و متون مذهبی به کار می‌رود. نام “خط ثلث” به اشاره به تقسیم سطرات به سه قسمت مساوی در این خط اشاره دارد.
ویژگی‌های خط ثلث
- استفاده از سه نصف بالا، وسط و پایین در هر حرف.
- حروف با زیبایی و ترتیب خاصی نوشته می‌شوند که به نوشته آن زیبایی و تأثیر خاصی می‌دهد.
- انحنای ملایم و جریانی در حروف و کلمات.
- عدم استفاده از نقاط در حروف و کلمات.
- اندازه‌های متفاوت در حروف از جمله حروف بزرگ و کوچک و کشیده‌تر یا فشرده‌تر نوشته شدن.
خط ثلث نیازمند مهارت و تمرین زیاد در نوشتن است و اغلب به عنوان یک هنر زیباشناختی در ایران و مناطق فارسی‌زبان تلقی می‌شود.
