ساز لیرا چیست؟
لیرا (Lyre) یک ساز زهی_زخمه ای است. که در دوران باستان در مناطق یونان شناخته شده است. لیرا را بصورت لیر و لیره نیز تلفظ می کنند.
این ساز کنی مشابه ساز چنگ است. به همین دلیل آن را ساز چنگ رومی نیز می‌نامند . این ساز توسط انگشتان نواخته میشود.
لیرا دارای یک بدنه تو خالی یا جعبه صدا بوده که در فرهنگ یونان باستان از پوسته لاک پشت ساخته می‌شده است.
یک میله عرضی دیگر که به جعبه صدا متصل است ، مانند یک ول باعث ارتعاشات به سیم ها میشود که صدا را تولید میکند.
تعداد سیم های لیرا در طول زمان های مختلف و همچنین کشورهای مختلف کاملا متفاوت است.
برای ساخت لیرا از ۴ سیم تا ۷ سیم و گاهی تا ده سیم استفاده میشود.
عمدتا دست راست سیم های بالایی را لمس کرده و ارتعاشات را تولید میکند. دست چپ نیز کنترل ارتعاش ناخواسته سیم های پایین را به عهده دارد.
اما امروزه در نوع مدرن لیرا دارای ۱۶ سیم و گاهی تا ۱۹ سیم است.
لیرا از یک قطعه چوب تراش خورده ماهون، با دوام، و چگالی بالا ساخته میشود.
لیرا در واقع یه ۱۶ رشته فولادی یا نایلونی مجهز است که با به ارتعاش در آمدن آنها صدای زیبای لیرا تولید میشود.
این ساز با صدای آرام و روشنی که دارد ، قدرت شنوایی را به روش منحصر به فردی تحریک میکند.
تفاوت لیرا با چنگ چیست؟
تفاوتی مهمی که بین ساز لیرا و چنگ می توان گفت این است که در ساختار ساز چنگ، سیمها به طور مستقیم به بدنه خالی چنگ وصل می‌شوند، در صورتی که در لیرا، سیمها باید یک پل را رد کنند که لرزش و ارتعاش سیمها را به سمت بدنه ساز هدایت میکند. این ساختار مشابه به گیتارهای مدرن می باشد.
تعداد سیم های لیر نیز بسیار کمتر از چنگ است، همچنین برای نواختن لیرا ابعاد کمتری دارد و می توان آن را روی پا گذاشت و نواخت. در صورتی که چنگ مخصوصا در نوع حرفه ای و کنسرتی باید بر روی زمین گذاشته شود.
یکی دیگر از تفاوت های لیر و چنگ در قیمت آن است، ساز لیرا بسیار ارزان تر است و به همین علت امروزه در کشور ما طرفداران زیادی پیدا کرده است، زیرا با هزینه ی بسیار کمتری صدایی مشابه به چنگ دارد و میتوان ملودی های ابتدایی چنگ را براحتی با آن نواخت.
خرید ساز لیرا
ساز لیر در مدل ها و توسط شرکت های مختلف تولید شده است و بازه ی قیمتی متفاوتی دارد. در زمان نگارش این مقاله معروف ترین برند موجود در بازار ایران برای لیر برند سگا می باشد که قیمتی ما بین 2 الی 3 میلیون تومان دارد.
تفاوت قیمتی سازها به علت جنس چوب بدنه، تعداد سیم که بین 8 تا 19 عدد متفاوت است و همچنین اقلام همراه آن می باشد.
تعداد سیم کمتر مناسب هنرجویان مبتدی و تازه کار می باشد و تعداد سیم بیشتر برای حرفه ها مناسب است.
اقلام همراه معمولا یک کیس، مظراب، سیم اضافه و آچار مخصوص کوک می باشد.
از دیگر برندهای معروف چنگ رومی می توان برند Donner، LOLUNUT وAKLOT را نام برد.
در زیر می توانید نمونه ای از صدای چنگ رومی را بشنوید:
